มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์และกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย สานต่อโครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระรา

ในช่วงเวลากว่า 10 ปีที่ผ่านมา จังหวัดปราจีนบุรีเป็นหนึ่งในพื้นที่ซึ่งประสบภัยแล้งและน้ำท่วมซ้ำซาก โดยเฉพาะชาวบ้านตำบลนาแขม ในอำเภอกบินทร์บุรีที่ประสบปัญหาเหล่านี้เป็นประจำทุกปี จึงเกิดการรวมกลุ่มเพื่อหาวิธีแก้ไขปัญหา ที่นำมาสู่รูปแบบการพัฒนาที่มีภาครัฐ ภาคเอกชน และชาวชุมชนร่วมมือกันอย่างเข้มแข็ง ภายใต้โครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระราชดำริในพื้นที่ลุ่มน้ำปราจีนบุรี ที่กำลังจะพลิกฟื้นพื้นที่แห่งนี้ให้กลายเป็นต้นแบบในการแก้ไขปัญหาและการพัฒนาแหล่งน้ำอย่างยั่งยืน

วีระ วงศ์แสงนาค กรรมการมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ กล่าวว่า “ปัญหาของพื้นที่จังหวัดปราจีนบุรี คือ การเป็นพื้นที่รับน้ำหลายสาย ส่วนหนึ่งจากฝนที่ตกบริเวณเขาใหญ่ ซึ่งไหลรวมกันมาเป็นแคว หนุมาน อีกส่วนหนึ่งมาจากแควพระปรงที่จะไหลลงสู่อำเภอกบินทร์บุรี โดยปริมาณน้ำท่าทั้งหมดที่ไหลผ่านจังหวัดปราจีนบุรีคิดเป็น 4,375 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ซึ่งมีปริมาณมากกว่าแหล่งกักเก็บน้ำของกรมชลประทานและประชาชนภายในจังหวัดทั้งหมดที่รวมกันเพียง 500 ล้านลูกบาศก์เมตรเท่านั้น จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหาภัยแล้งเนื่องจากการไม่สามารถกักน้ำมาใช้ประโยชน์ได้เท่าที่ควร ซึ่งส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนอย่างมาก จากปัญหาดังกล่าวทางมูลนิธิฯ จึงได้เข้ามาให้ความรู้และจัดทำโครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระราชดำริในพื้นที่ลุ่มน้ำปราจีนบุรี โดยร่วมกับชาวชุมชนคิดวิเคราะห์ปัญหาและสรุปเป็นแนวทางในการบริหารจัดการน้ำอย่างถูกวิธี ซึ่งได้เริ่มนำร่องที่พื้นที่ตำบลนาแขม”

สำหรับมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ มีหน้าที่หลักในการให้ความรู้เรื่องการจัดการน้ำแก่ประชาชน โดยมุ่งเน้นให้ประชาชนได้คิดวิเคราะห์ถึงปัญหาภายในชุมชนด้วยตนเอง โดยชาวชุมชนจะร่วมลงมือสำรวจและปฏิบัติงาน ตลอดจนเป็นผู้ดูแลบริหารจัดการเพื่อสร้างการจัดการน้ำที่ยั่งยืนในอนาคต โดยมีมูลนิธิอุทกพัฒน์ฯ เป็นผู้ให้คำปรึกษาและร่วมออกแบบวิธีจัดการกับปัญหาภายในท้องถิ่นอย่างเหมาะสม นอกจากองค์ความรู้และการปฏิบัติงานของชุมชนแล้ว จำเป็นต้องอาศัยงบประมาณที่เป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนโครงการให้บรรลุตามวัตถุประสงค์อย่างสมบูรณ์ ซึ่งในส่วนนี้ได้รับการสนับสนุนจากกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย ภายใต้มูลนิธิฮอนด้าประเทศไทย

โดยไพรัช เผื่อนด้วง กรรมการกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย ได้กล่าวถึงพันธกิจการจัดตั้งกองทุนฯ และการเข้ามามีส่วนร่วมกับโครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระราชดำริครั้งนี้ว่า “นับเป็นเวลากว่า 3 ปีแล้ว ที่กองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย ดำเนินงานเพื่อช่วยเหลือและบรรเทาความทุกข์ยากให้แก่ประชาชนชาวไทยในยามที่เกิดภัยพิบัติ โดยแบ่งภารกิจในการช่วยเหลือเป็น 4 ด้านด้วยกัน ได้แก่ 1.) ส่งมอบความช่วยเหลือเบื้องต้นในกิจกรรมบรรเทาความเดือดร้อนให้กับสังคมไทยยามประสบภัยพิบัติทางธรรมชาติ 2.) ขยายเครือข่ายความร่วมมือในกิจกรรมบรรเทาสาธารณภัยเพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพในการดำเนินกิจกรรม 3.) รณรงค์ส่งเสริมให้ความรู้แก่ภาคประชาชนในการรับมือกับภัยพิบัติทางธรรมชาติในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อลดความสูญเสียในชีวิตและทรัพย์สิน 4.) ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการเป็นศูนย์ประสานงานความร่วมมือ และอาสาสมัครเพื่อช่วยเหลือผู้ประสบภัยยามเกิดภัยพิบัติ ซึ่งที่ผ่านมาได้ให้การช่วยเหลือในหลายรูปแบบ อาทิ การสนับสนุนงบประมาณการก่อสร้างโครงการแก้มลิงโคกสำโรงและหนองน้ำพลแก่มูลนิธิชัยพัฒนา การสนับสนุนงบประมาณในการผลิตเครื่องมือกู้ภัยประเภทตัดถ่าง การส่งมอบความช่วยเหลือบรรเทาทุกข์แก่ผู้ประสบอุทกภัยและภัยหนาว เป็นต้น โดยกิจกรรมล่าสุดได้ร่วมกับมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ เข้าสนับสนุนเครือข่ายการจัดการน้ำที่มีชุมชนเป็นฐาน โดยมีตำบลนาแขมเป็นชุมชนนำร่อง ซึ่งได้ร่วมลงพื้นที่สำรวจ ศึกษา รวบรวมข้อมูล และวิเคราะห์ปัญหาเชิงลึกที่นำไปสู่แนวทางในการแก้ไขและพัฒนาที่ก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในชุมชนอย่างยั่งยืน ทั้งนี้โครงการบริหารจัดการน้ำสำหรับลุ่มน้ำปราจีนบุรีเป็นโครงการระยะยาว ใช้เวลาในการพัฒนาประมาณ 2 ปี ด้วยงบประมาณ 19,167,000 บาทครอบคลุม 2 ตำบลในจังหวัดปราจีนบุรี ได้แก่ ตำบลนาแขม และตำบลเมืองเก่า ซึ่งเมื่อโครงการสำเร็จลุล่วงแล้ว ทั้งสองตำบลนี้จะกลายเป็นพื้นที่ตัวอย่างสำคัญในการจัดการแก้ไขปัญหาน้ำแล้งและน้ำท่วมหลาก ตลอดจนนำมาพัฒนาและขยายผลตัวอย่างความสำเร็จสู่ชุมชนอื่นต่อไป”

โครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระราชดำริในพื้นที่ลุ่มน้ำปราจีนบุรี ได้เริ่มดำเนินโครงการในพื้นที่อ่างเก็บน้ำหนองแสง ตำบลนาแขม อำเภอกบินทร์บุรี โดยเมื่อต้นเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมาได้จัดกิจกรรมครั้งแรก ด้วยการนำอาสาสมัครและชาวบ้านในพื้นที่ร่วมสร้างฝายหิน เพื่อประโยชน์ในการชะลอน้ำและเก็บกักน้ำสำหรับใช้ในฤดูแล้ง และกิจกรรมครั้งที่ 2 ด้วยการนำชาวบ้านและอาสาสมัครจากกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทยกว่า 200 คน ร่วมลงพื้นที่ปลูกหญ้าแฝกและพันธุ์ไม้ท้องถิ่นรวมกว่า 42,000 ต้น เมื่อช่วงกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา

ศิวพจน์ คูวิจิตรสุวรรณ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลนาแขม กล่าวว่า “ในพื้นที่ตำบลนาแขมนี้ประสบกับปัญหาการขาดแคลนน้ำอุปโภค บริโภค รวมถึงน้ำสำหรับการทำเกษตรกรรมซึ่งเป็นอาชีพหลักของคนในชุมชน เนื่องจากอยู่ในพื้นที่นอกเขตชลประทาน และไม่มีพื้นที่กักเก็บน้ำเพียงพอ ทำให้ขาดน้ำในหน้าแล้ง และน้ำท่วมในหน้าฝน ซึ่งหลังจากมูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และทางกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย ได้เข้ามาพัฒนาและให้ความรู้ในการบริหารจัดการน้ำ ก็ทำให้เกิดการร่วมกันวางแผนการจัดการน้ำได้อย่างเป็นระบบในระยะยาวได้ โดยคาดว่าจากปี พ.ศ.2558 เป็นต้นไป ตำบลนาแขมจะสามารถบริหารจัดการน้ำใช้ภายในชุมชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีน้ำในการอุปโภค บริโภคได้อย่างเพียงพอสำหรับทุกครัวเรือนที่มีทั้งหมด 400-500 ครัวเรือน”

ด้านผู้นำชุมชนตำบลนาแขม วิทูล ล้อมเรียง ผู้ทำอาชีพเกษตรกรรมและเป็นหนึ่งในผู้ประสบปัญหาน้ำแล้งและน้ำหลากมานานกว่า 30 ปี กล่าวว่า “ตัวผมอยู่ในพื้นที่นี้มากว่า 30 ปีแล้ว ปกติเวลาหน้าแล้งก็ไม่มีน้ำกินน้ำใช้ จะทำนาปลูกข้าวก็ทำไม่ได้ ส่วนหน้าฝนน้ำก็ท่วมหนัก ซึ่งปัญหานี้เกิดขึ้นซ้ำซากมาตลอด พอมีการจัดการน้ำในชุมชนอย่าง “โครงการพัฒนาแหล่งน้ำตามแนวพระราชดำริ” ชาวบ้านทุกคนต่างก็ดีใจและอยากมีส่วนร่วมในการดูแลพื้นที่นี้ให้ดีที่สุด เพราะแหล่งน้ำที่พัฒนาจะเป็นเหมือนอู่ข้าวอู่น้ำของเรา อย่างไรก็ตามต้องขอขอบคุณ มูลนิธิอุทกพัฒน์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ และกองทุนฮอนด้าเคียงข้างไทย ที่เข้ามาร่วมพัฒนาแหล่งน้ำในชุมชนของเราครับ”

#society