โชห่วยเจนวาย เสน่ห์แรง แฝงกลยุทธ์

ความเคลื่อนไหวใหม่ๆ ด้านสินค้าและบริการของร้านสะดวกซื้อแฟรนไชส์มีออกมาให้ผู้คนได้รู้สึกตื่นเต้นเป็นระยะๆ ทั้งบริการรับฝากจ่ายบิล บริการกาแฟสด อาหารเช้า รวมถึงบริการไปรษณีย์ บางแห่งมีบริการรับ-ส่งเสื้อผ้าซักแห้งด้วย ความเคลื่อนไหวเหล่านี้สร้างแรงกระทบระลอกใหม่ให้ร้านโชห่วยในชุมชนต้องขยับระดับการพัฒนากิจการของตัวเองให้มากขึ้น แล้วจะทำยังไง? ทำแบบไหน? จะใช้อะไรมาเป็นจุดแข็งเพื่อการแข่งขัน? และคำถามอื่นๆ ที่กำลังตามมาอีกมากมาย

ความตื่นกลัวไม่ช่วยให้อะไรดีขึ้น ความคิดต่าง ต่างหากที่จะช่วยให้รอด ถ้าคุณเป็นคนยุคใหม่ที่ตั้งใจสร้างกิจการร้านสะดวกซื้อเป็นของตนเอง ต้องคิด คิดและคิด คุณจะได้ไอเดียบรรเจิดที่จะมาพร้อมนวัตกรรมซึ่งคุณสามารถใช้เป็นเครื่องมือทรงพลังในการบริหารจัดการธุรกิจได้

มีสองรูปแบบร้านโชห่วยที่จะช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้คนเจนวายหันมาสร้างงานสร้างอาชีพอิสระของตัวเองได้อย่างยั่งยืน ผลงานของทั้งสองร้านเปิดตัวครั้งแรกในงาน “ตลาดนัดโชห่วยครั้งที่ 7 ” จัดโดยบริษัท สยามแม็คโคร จำกัด (มหาชน) เป็นงานสร้างสรรค์ที่ทำให้ความคิดกลายเป็น ของจริง หนึ่งคือแผนกลยุทธ์ธุรกิจโชห่วยเจนวายที่ได้รับรางวัลชนะเลิศทายาทโชห่วย ประจำปี 2558 ร้านบิ๊กเต้ เปิดกิจการมากว่าสองปี ร้านตั้งอยู่ในบริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต เป็นร้านที่ได้รับความนิยมในหมู่นิสิตนักศึกษามาก ส่วนอีกหนึ่งเป็นการปรับแต่งร้านโชห่วยอายุมากกว่าครึ่งศตวรรษให้มาเป็นโชห่วยแห่งยุคสมัยด้วยงานดีไซน์และการทำแบรนด์ดิ้ง ร้านเงี้ยบ โชห่วยดั้งเดิมตั้งอยู่ในชุมชนวัดทองเพลง วงเวียนใหญ่ กลยุทธ์และเสน่ห์ของพวกเขาเป็นอย่างไร ไปติดตามกัน

“ผมมี 3 กลยุทธ์ สำคัญที่ทำให้ร้านบิ๊กเต้ กลายเป็นร้านสะดวกซื้อขวัญใจนักศึกษา” ศตวัสส์ ฝ่ายรีส์ หรือ ‘พี่เต้’ ของน้องๆ นักศึกษา ผู้เป็นเจ้าของร้านเปิดเผยเคล็ดลับส่วนหนึ่งของความสำเร็จ ร้านบิ๊กเต้มีพื้นที่ทำการประมาณ 1.5 คูหา มีพนักงานช่วยขาย 1 คน โดยพี่เต้และภรรยาช่วยกันดูแลกิจการด้วยตัวเอง บริเวณใกล้เคียงมีร้านสะดวกซื้อแฟรนไชส์มากกว่าสองร้านมาช่วยสร้างบรรยากาศการแข่งขันให้มีความตื่นตัวอยู่ตอลดเวลา

กลยุทธ์แรกของร้านบิ๊กเต้เรียกว่า การทำเหมืองข้อมูล ซึ่งมีความสำคัญมากในการวิเคราะห์และทำความเข้าใจพฤติกรรมการซื้อสินค้าของลูกค้ากลุ่มเป้าหมาย ปัจจุบันมีโปรแกรมสำเร็จรูปช่วยในการจัดการข้อมูลเหล่านี้ “เราต้องรู้จักลูกค้าของเราก่อนว่าเป็นใคร เพศ อายุ อาชีพ แต่ละกลุ่มมาซื้ออะไรตอนไหน ซื้อเท่าไร การวิเคราะห์ข้อมูลเหล่านี้ทำให้เรารู้รูปแบบการซื้อ รู้ว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์หนึ่งแล้วอาจเกิดเหตุการณ์หนึ่งได้อีก ทำให้เราสามารถจัดวางสินค้าที่ทำให้ลูกค้าเห็น แม้เขาไม่ตั้งใจซื้อสินค้านั้นแต่สามารถกระตุ้นให้เขาหยิบสินค้าเพิ่มได้ เหมืองข้อมูลยังช่วยในเรื่องของการคิดรูปแบบการส่งเสริมการขายเพื่อกระตุ้นยอดขายโดยรวมได้มากขึ้นด้วย”

กลยุทธ์ที่สอง ‘พี่เต้’ เรียกว่า ทรีต (TREAT) ที ตัวแรกคือ Teen หมายถึงกลุ่มวัยรุ่นซึ่งเป็นกลุ่มลูกค้าหลักราวร้อยละ 85 ของลูกค้าที่มาใช้บริการร้านบิ๊กเต้ อาร์ มาจาก Rare item หมายถึงสินค้าหายาก หาซื้อตามร้านสะดวกซื้ออื่นๆ ไม่ได้ ต้องร้านบิ๊กเต้เท่านั้น ส่วน อี มาจาก Entrepreneur ร้านบิ๊กเต้สนับสนุนให้นักศึกษามีรายได้ระหว่างเรียน ที่ร้านจึงเปิดพื้นที่รับฝากขายสินค้าฝีมือนักศึกษา สำหรับ เอ มาจาก As you wish ‘พี่เต้’ ของน้องๆ จัดให้ทุกอย่างที่น้องๆ ต้องประสงค์ และ ที สุดท้ายมาจาก Trendy จับกระแสความต้องการวัยรุ่น จับจากไหน? ‘พี่เต้’ บอกว่าโซเชียลมีเดีย เฟสบุ๊ค ไลน์ พันทิบดอทคอม คือแหล่งข้อมูลสำคัญทำให้ร้านบิ๊กเต้ไม่เคยตกเทรนด์

กลยุทธ์ที่สามคือการ สื่อสารกับลูกค้า ถือเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งที่ทำให้ลูกค้าเดินเข้าออกร้านอย่างคึกคัก เจ้าของร้านตั้งใจใช้การสื่อสารเป็นตัวช่วยสร้างความสนิทสนมระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย และเป็นการบอกกล่าวกับลูกค้าเมื่อมีสินค้าใหม่ๆ มาถึงร้าน เช่น ถ้าเป็นช่วงสอบ ‘พี่เต้’ จะทำป้ายติดไว้ว่า ‘เห็นข้อสอบแล้วจะเป็นลม พี่เต้มียาดมไว้บริการ’ เห็นแบบนี้แล้วต้องเชื่อ ว่ายาดมร้านบิ๊กเต้ขายดิบขายดีในฤดูกาลสอบกันเลยทีเดียว ‘พี่เต้’ กล่าวทิ้งท้ายไว้ว่า จะทำร้านค้าให้เติบโตยั่งยืนต้องใช้ไอเดียและนวัตกรรมเพราะเราไม่ใช่ คนแรก และไม่ใช่ คนเก่งที่สุด ในธุรกิจ ดังนั้น เราจึงต้อง แตกต่าง

สำหรับ ร้านเงี้ยบ ที่จัดสร้างโมเดลขนาดจริงจัดแสดงไว้ในงานตลาดนัดโชห่วยครั้งที่ 7 ด้วยต้องยอมรับว่าได้สร้างความประทับใจให้ผู้เข้าชมงานได้ไม่น้อย เมื่อได้เห็นภาพเปรียบเทียบก่อน-หลังการปรับแต่งเสน่ห์ให้โชห่วยยุคดั้งเดิมซึ่งเป็นเรือนไม้สองชั้นขนาดห้าคูหาแล้วจะพบว่าไม่ใช่เรื่องยากเกินกำลังในการเติมเสน่ห์ความทันสมัยแห่งยุคให้เข้ากันได้กับสิ่งที่มีมาแต่เก่าก่อน

ที่มาที่ไปของร้านเงี้ยบนับย้อนไปไกลราว 52 ปีก่อน เจ้าของร้านคนปัจจุบันเป็นรุ่นที่สองชื่อ ‘เจ๊ป้อม’ – นวลศิริ แซ่ตั้ง ผู้คนในชุมชนวัดทองเพลงต่างรู้จักร้านเงี้ยบเป็นอย่างดีแม้ไม่มีชื่อร้านปรากฏให้เห็น (รุ่นพ่อแม่เรียกร้านเงี้ยบ รุ่นลูกหลานเรียกร้านเจ๊ป้อม) แม้แต่ ณปภัช ศิระพุฒิภัทร นักออกแบบที่มาขออนุญาตเจ๊ป้อมนำแบบร้านไปสร้างพิมพ์เขียวดีไซน์ใหม่ก็รู้จักร้านเงี้ยบมาตั้งแต่ยังเป็นเด็กเล็กๆ

ณปภัช เป็นหนึ่งในสองนักออกแบบที่ใช้ไอเดียช่วยปรับปรุงร้านโชห่วยดั้งเดิมให้ดูสะดุดตาและทันสมัยขึ้นเพื่อส่งประกวดรายการ โชห่วยโชว์เสน่ห์ ที่แม็คโครให้การสนับสนุนคนรุ่นใหม่ได้ใช้ความคิดและนวัตกรรมมาสร้างเสน่ห์ให้โชห่วยยุคเก่า เธอชักชวนเพื่อนนักออกแบบอีกคนมาร่วมทีม ณัฐพร ดวงฉวี เชี่ยวชาญงานกราฟฟิกดีไซน์และแบรนด์ดิ้ง ทั้งสองใช้แนวคิดการผสมผสานความเก่าใหม่จนได้รูปแบบงานดีไซน์ที่เรียกว่าอินดัสเตรียล ลอฟท์ (Industrial loft) ใช้วัสดุไม้และเหล็กเป็นตัวหลัก โดยยังคงกลิ่นอายร้านโชห่วยเดิมที่มีเอกลักษณ์มาช้านาน ชั้นวางสินค้าภายในร้านได้รับการปรับปรุงให้สามารถใช้ประโยชน์ได้หลากรูปแบบ เพิ่มพื้นที่โชว์สินค้า

ให้โดดเด่น การจัดเรียงสินค้าภายในร้านทำได้มากขึ้น งานดีไซน์ยังเพิ่มพื้นที่สังสรรค์หน้าร้านให้เป็นสัดส่วนซึ่งแต่เดิมนั้นร้านเงี้ยบถือเป็นสภากาแฟของชุมชนอยู่แล้ว ในส่วนนี้จึงถูกปรับให้มีบรรยากาศแปลกใหม่ออกไป

ณัฐพร บอกว่า “ดีไซน์ใหม่เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ร้านมีเสน่ห์มากขึ้น ร้านเงี้ยบเป็นสิ่งที่อยู่คู่ชุมชนวัดทองเพลงมานานหลายสิบปี จะออกแบบเปลี่ยนใหม่ทั้งหมดย่อมไม่เหมาะสม และเรายังเพิ่มในส่วนของการออกแบบแบรนด์โลโก้โดยนำตัวอักษรจีนคำว่า เงี้ยบ มาออกแบบใหม่กลายเป็นรูปหน้าคนกำลังยิ้ม และใส่ชื่อร้านติดเข้าไป”

‘เจ๊ป้อม’ เจ้าของร้านบอกว่า 40 ปีที่ขายสินค้ามามีบ้างที่สะดุดหกล้มเพราะการเกิดขึ้นทุกหัวมุมถนนของร้านสะดวกซื้อแฟรนไชส์ แต่ร้านเงี้ยบยังยืนหยัดอยู่ได้เพราะความเข้าใจไลฟ์สไตล์ของคนในชุมชน สินค้าเข้าเร็วออกเร็วทำกำไรได้ดี กลุ่มอาหารและเครื่องดื่มทำให้กระแสเงินสดไม่ขาดมือ ร้านเงี้ยบจึงมีกาแฟสดกาแฟโบราณจำหน่ายตลอดวันนอกเหนือจากเครื่องดื่มแช่เย็นที่มีอยู่ทั่วไปในร้านสะดวกซื้อ อีกไม่นานร้านเงี้ยบจะเพิ่มบริการก๋วยเตี๋ยวเป็นอาหารประจำวัน ยังไม่นับบริการอื่นๆ ที่อาจตามมาอีก “เขาทำได้ เราก็ทำได้” ‘เจ๊ป้อม’ ให้คำยืนยัน ร้านเงี้ยบจึงเป็นตัวอย่างดีไซน์ใหม่ของโชห่วยดั้งเดิมที่จะช่วยจุดประกายความคิดให้คนรุ่นใหม่มองเห็นอนาคตการทำกิจการร้านสะดวกซื้อสำหรับชุมชนให้มีความยั่งยืนได้ต่อไป.

#plan #NewsReport #marketing